Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΛΑΙΚΗΣ ΑΚΡΟΔΕΞΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Η άνοδος των ακροδεξιών λαϊκών κομμάτων φαίνεται να απασχολεί τα πρωτοσέλιδα του ευρωπαϊκού τύπου τον τελευταίο καιρό. Μεγάλο ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην δίκη του Μπέιβικ στην Νορβηγία (ο οποίος πέρα από τις εγκληματικές πράξεις που διέπραξε, έθιξε στα γραφόμενα του το πρόβλημα της «ανοικτής πύλης» των ελληνο-τουρκικών  συνόρων σε ότι αφορά την  αθρόα εισροή του μουσουλμανικού στοιχείου στην Ευρώπη) καθώς και  το πρόσφατο μακελειό στο Βισκόνσιν των ΗΠΑ.

Φαίνεται πως τα λαϊκά εξτρεμιστικά κόμματα της ακροδεξιάς κερδίζουν εκλογικό έδαφος ανά την Ευρώπη. Στην Ολλανδία για παράδειγμα το ακροδεξιό κόμμα Geert Wilder’s, αναμένεται να λάβει 18 έδρες στις επερχόμενες εκλογές.

Αρκετοί πολιτικοί αναλυτές έχουν αποδώσει στην τρέχουσα οικονομική κρίση της ευρωζώνης την άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων. Όμως, η θεωρία της ανόδου των λαϊκών ακροδεξιών κομμάτων στην «οικονομική κρίση, στην οικονομική απειλή από εξωγενείς παράγοντες και στην κοινωνική  ανισότητα» δεν είναι κάτι το καινούργιο.

Σε  παρελθούσες δεκαετίες η θεωρία αυτή είχε χρησιμοποιηθεί για να εξηγήσει την άνοδο του ναζισμού κατά την διάρκεια του μεσοπολέμου, τον ρατσισμό κατά των μαύρων στην νότιο Αμερική αλλά και τα κρούσματα βίας κατά των ξένων στην Γερμανία στις αρχές της δεκαετίας 1990.

Σε  πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρομέτρου, τα ευρήματα δείχνουν αυξητικές τάσεις στο λαϊκό εξτρεμισμό. Σε γενικές γραμμές αυτό που απασχολεί τους ευρωπαίους πολίτες στην μεγάλη τους πλειοψηφία( σε ποσοστό 75%) είναι η οικονομία.  Τα τέσσερα βασικά θέματα που απασχολούν τους ευρωπαίους σε ποσοστό 60%, είναι κατά σειρά πρωταιρεότητας η ανεργία, η παρούσα οικονομική κατάσταση, ο πληθωρισμός και το δημόσιο χρέος. Ίσως το σημαντικότερο εύρημα της έρευνας είναι ότι οι ευρωπαίοι πολίτες πιστεύουν πως τα χειρότερα έρχονται.

Η έρευνα αυτή έγινε αμέσως μετά τις Ελληνικές και τις Γαλλικές εκλογές όπου η Χρυσή Αυγή πήρε 6,9% και το κόμμα του Λε Πεν στην Γαλλία πήρε 17,9% . Εκ πρώτης όψεως τα αποτελέσματα φαίνεται να είναι αποτέλεσμα της οικονομικής κατάστασης αλλά στην πραγματικότητα τα ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη βρίσκονται σε άνοδο πολύ πριν από την κατάρρευση της Lehman Brothers και την έναρξη της κρίσης στην ευρωζώνη.

Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι η άνοδος του Εθνικού Μετώπου του Λε Πεν στην Γαλλία ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας 1980 και τα καλύτερα εκλογικά αποτελέσματα το κόμμα αυτό τα είχε σε περιόδους οικονομικής σταθερότητας και προόδου και όχι σε περιόδους ύφεσης.

Με άλλα λόγια ενώ η οικονομική κρίση καλλιεργεί ευκαιρίες για την λαϊκή ακροδεξιά, η κρίση δεν είναι η μοναδική αιτία για την αύξηση της εκλογικής της δύναμης. Άλλοι παράγοντες, όπως η εθνική ταυτότητα και ο μελλοντικός επαναπροσδιορισμός μέσα στο κοινωνικό σύνολο, αποτελούν παράγοντες που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη σε οιαδήποτε ανάλυση του φαινομένου.

Γιώργος Θεοδωράκης