Λύση μέσω επενδύσεων

Η λύση στο οικονομικό αδιέξοδο της χώρας μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω επενδύσεων. Αυτό έδειξε έρευνα τριετούς διάρκειας χρηματοδοτούμενη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Άλλωστε ποια ήταν η μέχρι σήμερα χρησιμότητα των οικονομικών μέτρων που πήραν οι κυβερνήσεις Παπανδρέου και Παπαδήμου;
 Αλλά ειδικότερα θα πρέπει να αναλογιστούμε σε τι αποσκοπούσε το Μνημόνιο;

 Πρώτον, να διασώσει τη χώρα από την κήρυξη παύσης πληρωμών ώστε να συνεχίσει να πληρώνει μισθούς, συντάξεις και να αποπληρώνει τα χρέη της.

 Δεύτερον, να προωθήσει τη δημοσιονομική εξυγίανση (εντός 5ετίας…) και τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις ώστε ο ελληνικός καπιταλισμός να γίνει ανταγωνιστικός. Διότι όπως ήταν (και παραμένει…) όσα λεφτά κι αν του ρίξεις, δεν αναπτύσσεται. Η ελληνική φούσκα (ακινήτων, μαγαζιών, δημοσίων υπαλλήλων, μέσων ενημέρωσης, διαφήμισης, τραπεζών, εισοδημάτων) έσπασε, δεν φουσκώνει πια, όσο κι αν φυσάς. Αν πετυχαίναμε σε ικανοποιητικό βαθμό αυτούς τους στόχους, θα μπορούσαμε να πετύχουμε και τον τρίτο:
 Να ξαναβγούμε στις αγορές και να δανειστούμε, ώστε να μπορέσει να χρηματοδοτηθεί μια βιώσιμη ανάπτυξη.

Γιατί δεν πετύχαμε τον στόχο;
 Γιατί το πολιτικό κατεστημένο είτε αδυνατούσε να συλλάβει το πρόβλημα και -άρα- τη λύση του, είτε τα ψιλό καταλάβαινε και αντιδρούσε για να μην θίξει τους «πελάτες» του, είτε επέλεγε να εκφράσει τα συμφέροντα της «συμμορίας της δραχμής». Έτσι, για αλλού ξεκινήσαμε κι αλλού μας πήγε η μεγάλη ανατριχίλα ενός πολιτικού συστήματος φοβικού στις μεταρρυθμίσεις: Βάλαμε πλώρη να τιμωρήσουμε τους κερδοσκόπους και, τελικά, καταντήσαμε να τιμωρούμε όσους μας εμπιστεύτηκαν και μας δάνειζαν –η τιμωρία λέγεται PSI..

Μέτρα που έπρεπε να εφαρμοστούν στην πράξη, έμειναν να γυρίζουν σαν ρόδα στον αέρα. Μέτρα που έπρεπε να εφαρμοστούν ταυτοχρόνως, εφαρμόστηκαν αποσπασματικά. Αλλού έγιναν λίγα, αλλού δεν έγινε τίποτα, πάρα πολλά έγιναν με λάθος τρόπο. Στόχοι που ήταν δυνατό να επιτευχθούν με εναλλακτικούς τρόπους και διαφορετική επίδραση στη ζωή κοινωνικών τάξεων και ομάδων, επιδιώχθηκαν με τρόπο που έπληξε κατεξοχήν τον κόσμο της εργασίας κι όλους εκείνους που πρώτοι είχαν (κι έχουν) συμφέρον από τη μεταρρύθμιση. Ενώ ο εσμός του παρασιτισμού παρέμεινε ουσιαστικά άθικτος.

Το Μνημόνιο δεν όριζε το δημοσιονομικό νοικοκύρεμα να γίνει με φορολογικές καταιγίδες ή με βασιλεύουσα τη φοροδιαφυγή κι όχι με περικοπή δαπανών και κατάργηση άχρηστων οργανισμών -αντιθέτως. Δεν όριζε ότι πρέπει να συνεχιστεί η διαφθορά, να ενισχύουν τις θέσεις τους οι λουσάτοι κλέφτες δημοσίου χρήματος και οι επιδοτούμενοι χειραγωγοί της κοινής γνώμης –αντιθέτως. Ούτε να επιβληθούν οριζόντιες περικοπές, ούτε να τεθούν σε ίση και άδικη μοίρα οι έντιμοι και αποδοτικοί δημόσιοι λειτουργοί με όσους αραχνιάζουν αραχτοί ή έχουν πνιγεί στο «λάδι».

Το Μνημόνιο περιείχε αστοχίες σε μακροοικονομικές προβλέψεις. Αλλά μια περιορισμένη σε βάθος και διάρκεια ύφεση ήταν αναπόφευκτη, δεδομένη. Δεν όριζε, όμως, το Μνημόνιο να συνεχιστεί η κρατική παρεμπόδιση κάθε επιχειρηματικής προσπάθειας, να διατηρηθεί η κρατική προστασία κερδών των «κλειστών» επαγγελμάτων και των επιτήδειων των κλειστών αγορών -αντιθέτως. Ούτε πρόβλεπε ότι θα λιμνάζουν τα 15 δισ. ευρώ του ΕΣΠΑ – αντιθέτως. Μια ύφεση ήταν αναπόφευκτη, αλλά το πολιτικό κατεστημένο δια πράξεων, παραλείψεων και αντιδράσεων την κατέστησε τόσο παρατεταμένη και βαθιά, που καμιά χώρα δεν έχει δει ως τώρα. Μία «ρήτρα προστασίας» χρειαζόταν αλλά αυτή δεν ήταν εφικτή: Ρήτρα προστασίας του εγχειρήματος από το πολιτικό σύστημα (πολιτικούς, μέσα ενημέρωσης και όπου-φυσά-ο-άνεμος σχολιαστές, κρατικοδίαιτα συμφέροντα και συντεχνίες).

Το μόνο τελικά που πέτυχαν οι παπατζήδες της πολιτικής ζωής ήταν να βυθίσουν την χώρα σε μια βαθιά ύφεση ακυρώνοντας τα όποια μέτρα πάρθηκαν και παίζοντας στην κυριολεξία με όλους μας. Βασική προϋπόθεση για την όποια επίλυση του προβλήματος είναι η απομυθοποίηση του προβλήματος αλλά πρώτα θα πρέπει να πάψουμε να κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας. Υπάρχει η κρίση της χώρας αλλά υπάρχει και η ποιο σοβαρή κρίση την πολιτικής κυρίως των πολιτικών. Ουσιαστικά πρώτα κατέρρευσε η πολιτική και βουλιάζοντας συμπαρέσυρε και την πραγματική οικονομία. Αυτό αφορά τα του οίκου μας τα οποία θα πρέπει να τακτοποιήσουμε μόνοι μας όσο το δυνατόν συντομότερα. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο έχουμε την κρίση των PIGS (Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία) στις οποίες έχει εφαρμοστεί πρόγραμμα λιτότητας. Η ίδια όμως συνταγή δεν έχει εφαρμοστεί και στην Γερμανία. Την ώρα που ο ευρωπαϊκός νότος βρίσκεται σε πρόγραμμα αυστηρής λιτότητας, η Γερμανία απολαμβάνει πλεονασμάτων, η Μέρκελ κάνει αναδιανομή αυτών των πλεονασμάτων στα Γερμανικά κρατίδια ενώ προχωράει σε μεγάλες επενδύσεις. Σύμφωνα με τα πρόσφατα αποτελέσματα της μελέτης για λογαριασμό της ευρωπαϊκής επιτροπής, το πρόβλημα δεν είναι η αύξηση των ελληνικών μισθών σε σχέση με αυτών των γερμανών. Η παραγωγικότητα της Γερμανίας δεν προήλθε από μείωση των μισθών (πρακτική την οποία ακολούθησε η Γερμανία στο παρελθόν) αλλά από μεγάλες επενδύσεις. Εάν πρόκειται να επαναπροσδιορίσουμε τον οικονομική θέση των ευρωπαϊκών χωρών που ακολουθούν πρόγραμμα λιτότητας, η λύση δεν είναι η μείωση μισθών αλλά μεγάλα προγράμματα επενδύσεων σε υποδομές και σε ανθρώπινο δυναμικό. Η αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω καινοτόμων επενδύσεων . Στην χώρα μας εμπόδιο για την ανάπτυξη ήταν και είναι η έλλειψη πολιτικής βούλησης και η μεγάλης κλίμακας πολιτική διαφθορά.  Αν δεν λύσουμε γρήγορα τις δικές μας παθογένειες δεν μπορεί να υπάρξει ορίζοντας για οικονομική ανάπτυξη και έξοδο από την κρίση.