ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΗΠΑ

Η Οικονομική αισιοδοξία είναι πλέον επίσημη.

 Το επόμενο έτος θα μπορούσε να είναι «μια πολύ καλή χρονιά για την αμερικανική οικονομία,", δήλωσε την Τρίτη  ο πρόεδρος της Federal Reserve, Μπεν Μπερνάνκι. Εάν αποδειχθεί ότι η πρόβλεψη αυτή είναι σωστή, αυτές οι λέξεις θα μπορούσαν πιθανώς να ισχύουν για την παγκόσμια οικονομία στο σύνολό της.

Ο Μπερνάνκι είναι γνωστός για τις προειδοποιήσεις  του περί του κινδύνου κατάρρευσης της οικονομίας σε  «δημοσιονομικό γκρεμό» και τη θλιβερή κατάσταση της αγοράς εργασίας των ΗΠΑ, η δήλωση αυτή, η οποία εκδόθηκε στην προσεκτικά διατυπωμένη κατακλείδα της ομιλίας για την κύρους Economic Club της Νέας Υόρκης, σηματοδοτεί ένα σημαντικό σημείο καμπής.

Όχι γιατί ο Μπερνάνκι έχει μια κρυστάλλινη σφαίρα που του προσφέρει οικονομική διόραση. Όμως, επειδή τις απόψεις του έχουν τεράστιο αντίκτυπο στο επιχειρηματικό και οικονομικό κλίμα σε όλο τον κόσμο. Και συναίσθημα - ειδικά σχετικά με τις πολιτικές της κυβέρνησης - είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα για την παγκόσμια οικονομία σήμερα.

Από την άποψη των αντικειμενικών οικονομικών και χρηματοπιστωτικών συνθηκών, το τέλος του τρέχοντος έτους μοιάζει με ένα σημείο καμπής στην αργή ανάκαμψη από την παγκόσμια οικονομική κρίση. Έξω από τη ζώνη του ευρώ, η οποία αντιπροσωπεύει σήμερα μόλις το 17 τοις εκατό της παγκόσμιας παραγωγής και θα συρρικνωθεί σε μόλις 9 τοις εκατό μέχρι το 2060 σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, οικονομικές στατιστικές είναι σαφώς βελτιωθεί.

Η ανεργία, αν και εξακολουθεί να είναι υψηλή, είναι σταθερά πτώση. Οι τράπεζες έχουν πλέον επαρκή κεφαλαιοποίηση. Οι τιμές των ακινήτων έχουν σταθεροποιηθεί, τα χρηματιστήρια ανεβαίνουν και πιστωτικές συνθήκες έχουν επιστρέψει περισσότερο ή λιγότερο σε φυσιολογικά επίπεδα. Για ένα μεγάλο μέρος του τρέχοντος έτους, το βασικό εμπόδιο για την πρόσληψη και επενδυτικές αποφάσεις, σύμφωνα με πολλές έρευνες για τις επιχειρήσεις, υπήρξε αβεβαιότητα για την πολιτική και τη νομισματική πολιτική. Η αβεβαιότητα έχει σχεδόν τελειώσει.

Μπορεί να ακούγεται παράλογο. Μετά από όλα, οι επιχειρήσεις και οι χρηματοδότες έχουν εμμονή όλο το χρόνο με την κρίση του ευρώ ή τις  εικασίες σχετικά με την νομισματική πολιτική της Fed ή τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές ή  την εκπληκτικά χαοτική μετάβαση  της ηγεσίας της Κίνας - και τώρα η προοπτική ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πέσουν σε  δημοσιονομικό γκρεμό, συμπαρασύροντας προς τα κάτω το σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας.

Όμως,  Οι πολιτικές αβεβαιότητες επιλύθηκαν ή βελτιώθηκαν δραματικά σε όλες τις σημαντικότερες οικονομίες. Ωστόσο, το επιχειρηματικό κλίμα είναι τόσο αρνητικό που σχεδόν κανείς δεν πιστεύει σε αυτό.

Σκεφτείτε τι συμβαίνει σε όλο τον κόσμο - με εξαίρεση την κραυγαλέα της Μέσης Ανατολής, όπου ο πόλεμος και το πολιτικό χάος είναι δυστυχώς απολύτως φυσιολογικό. Η Κίνα καθυστερημένα έχρισε την  νέα ηγεσία της, η οποία θα πρέπει να τερματίσει την παράλυση της οικονομικής πολιτικής και να εξασφαλιστεί  η σταδιακή προσαρμογή της χώρας σε μια πιο αργή ανάπτυξη και όχι να  υποβαθμίζεται σε μια οικονομική κατάρρευση. Στην Ευρώπη, η κρίση  σίγουρα δεν έχει  τελείωσε, αλλά η απόφαση  της Γερμανίδας  Καγκελάριου Άνγκελας  Μέρκελ να υποστηρίξει με  απεριόριστες διασώσεις της ΕΚΤ και να κρατήσει την Ελλάδα στη ζώνη του ευρώ, ουσιαστικά εγγυάται ότι το ευρώ δεν θα διαλυθεί, ούτε το τραπεζικό σύστημα  θα υποστεί  μια τύπου Lehman  κατάρρευση. Τουλάχιστον μέχρι τις γερμανικές εκλογές του προσεχούς Οκτωβρίου.

Το καλύτερο από όλα, η αβεβαιότητα σχετικά με την πολιτική των ΗΠΑ και της νομισματικής πολιτικής, τα οποία έχουν απασχολήσει τις επιχειρήσεις και τους επενδυτές φέτος με τον αποκλεισμό από σχεδόν όλα τα άλλα θέματα, πρόκειται να εξαφανιστούν.

Ο Bernanke κατέστησε σαφές την Τρίτη ότι η αισιοδοξία του για τις προοπτικές της οικονομίας εξαρτάται εξ ολοκλήρου από την παραδοχή ότι το Κογκρέσο δεν  θα υποστηρίξει τελικά μια αυτοκτονικού τύπου νομοθεσία που θα ωθήσει σκόπιμα την οικονομία των ΗΠΑ πάνω από ένα γκρεμό δημοσιονομικής την 1η Ιανουαρίου. Τα κακά νέα είναι ότι μια πιθανή συμφωνία να αποτρέψουν αυτή την αυτο-καταστροφή που προκάλεσε δεν έχει ακόμη περιγράφεται. Ο φόβος του άλλου τύπου Lehman οικονομική κρίση ως εκ τούτου περιορίζει αρκετά λογικά τις αποφάσεις των επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο.

Αλλά τα καλά νέα είναι ότι αυτή η αβεβαιότητα είναι σχεδόν τελειώσει.

Με την Πρωτοχρονιά, το 2013, το Κογκρέσο και ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα θα έχουν επιλέξει μία από τις δύο επιλογές. Η πρώτη είναι να σαμποτάρουν εσκεμμένα έθνος τους - οπότε ο κόσμος θα οδηγηθεί  και πάλι στην οικονομική Αρμαγεδδώνα. Το δεύτερο θα είναι να σκίσουν το δημοσιονομικό σύμφωνο αυτοκτονίας.

Εφόσον η  Ουάσιγκτον αποφασίζει να αποφευχθεί η δημοσιονομική αυτοκτονία, (όσο δύσκολο κι αν είναι αυτό) η καλύτερη λύση θα ήταν να συμφωνήσουν σε μια μακροπρόθεσμη δημοσιονομική εξυγίανση, αποφεύγοντας τυχόν περικοπές δαπανών ή αυξήσεις φόρων το 2013. Η εναλλακτική λύση θα ήταν απλώς να «κλωτσήσει το δοχείο» με την επέκταση της φορολογικής νομοθεσίας του σήμερα και την αύξηση των δανειοληπτικών δυνατοτήτων του Υπουργείου Οικονομικών. Αυτό δεν είναι ιδανικό, αλλά οι επενδυτές και οι επιχειρηματίες θα έπρεπε να το δεχθούν.

Η Fed θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί τότε ελλείμματα της Ουάσιγκτον σε σχεδόν μηδενικά επιτόκια για άλλα δύο ή τρία χρόνια, όπως εξήγησε την περασμένη εβδομάδα σε αυτήν τη στήλη - και ως τώρα έχει Μπερνάνκι υποσχέθηκε και πάλι. Τα μακροπρόθεσμα προβλήματα της δημογραφίας και των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει στη συνέχεια να αντιμετωπιστούν στον επόμενο κύκλο των εκλογών, μετά το 2016.

ΦΩΤΟ: πρόεδρος της Federal Reserve Ben Bernanke μιλώντας στο Economic Club της Νέας Υόρκης, 20 Νοεμβρίου του 2012. REUTERS / Brendan McDermid