Οι αγορές διαβρώνουν τις ηθικές αξίες

Οι αγορές διαβρώνουν  τις ηθικές αξίες
Ερευνητές από τα Πανεπιστήμια του Bamberg και της Βόννης παρουσίασαν  έρευνα  για το πώς οι αγορές επηρεάζουν τις ηθικές αξίες

Πολλοί άνθρωποι εκφράζονται αρνητικά  κατά της παιδικής εργασίας, την εκμετάλλευση του εργατικού δυναμικού και την κακομεταχείριση των ζώων στην  παραγωγή κρέατος.

Την ίδια στιγμή, ωστόσο, οι άνθρωποι αγνοούν τις δικές ηθικά πρότυπα τους όταν λειτουργούν ως καταναλωτές .στην αγορά, που ψάχνουν για τα φθηνότερα ηλεκτρονικά είδη, μόδας ή τροφίμων. Έτσι, οι αγορές μειώνουν τις ηθικές αξίες. Αυτό είναι το κύριο αποτέλεσμα ενός πειράματος που πραγματοποιήθηκε από οικονομολόγους από τα πανεπιστήμια της Βόννης και της Bamberg. Τα αποτελέσματα της μελέτες δημοσιεύονται στο τελευταίο τεύχος του γνωστού περιοδικού "Science".

Οι  οικονομολόγοι καθηγητές  Δρ Armin Falk από το Πανεπιστήμιο της Βόννης  Δρ Νόρα Szech από το Πανεπιστήμιο του Bamberg,  έδειξαν  σε ένα πείραμα τους ότι οι αγορές διαβρώνουν τους ηθικούς  προβληματισμούς. Σε σύγκριση με αποφάσεις για θέματα γενικότερου ενδιαφέροντος  οι ηθικές αξίες  υποχωρούν όταν οι άνθρωποι συναλλάσσονται στην αγορά.

Στις αγορές, οι άνθρωποι αγνοούν την ηθική τους πρότυπα

"Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι οι συμμετέχοντες στην αγορά παραβιάζουν τα δικά τους ηθικά πρότυπα ," λέει ο καθηγητής Falk. Σε μια σειρά από διαφορετικά πειράματα, αρκετές εκατοντάδες άτομα βρέθηκαν αντιμέτωποι με την ηθική απόφαση μεταξύ της λήψης ενός  χρηματικού ποσού και τη δολοφονία ενός ποντικιού ή την διάσωση της ζωής ενός ποντικιού εάν επέλεγαν να αποποιηθούν του χρηματικού ποσού.. «Είναι σημαντικό να καταλάβουμε τι ρόλο παίζουν οι αγορές  και τα άλλα θεσμικά όργανα  στην ηθική  του ανθρώπου στην λήψη αποφάσεων. Αυτό είναι ένα ερώτημα που  οικονομολόγοι έχουν να αντιμετωπίσουν», λέει ο καθ. Szech.

" Μελετήσαμε κατά πόσο οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να βλάψουν  έναν τρίτο σε αντάλλαγμα  την λήψη χρημάτων. Η σκόπιμη βλάβη με αδικαιολόγητο τρόπο συνήθως θεωρείται ανήθικη πράξη», λέει ο καθηγητής Falk. Τα ζώα που συμμετέχουν στη μελέτη ήταν τα λεγόμενα «πλεονάζοντα ποντίκια », που βρίσκονταν  σε εργαστήρια εκτός  Γερμανίας. Αυτά τα ποντίκια δεν χρειάζονται πλέον για ερευνητικούς σκοπούς. Χωρίς το πείραμα, θα είχαν όλα σκοτωθεί. Ως συνέπεια της μελέτης πολλές εκατοντάδες νεαρά ποντίκια  που διαφορετικά θα είχαν θανατωθεί,  σώθηκαν. Εάν ένας από τους συμμετέχοντες στο πείραμα αποφάσιζε να σώσει ένα ποντίκι, οι ερευνητές αγόραζαν το ζώο. Τα διασωθέντα ποντίκια είναι απολύτως υγιείςκαι ζουν υπό τις καλύτερες δυνατές συνθήκες εργαστηρίου και  ιατρικής περίθαλψης.

Απλές διμερείς αγορές επηρεάζουν ηθικές αποφάσεις

Τα ηθικά πρότυπα ερευνήθηκαν όταν δύο συναλλασσόμενοι σε μια αγοροπωλησία προχώρησαν σε  συναλλαγή η οποία είχε ως αποτέλεσμα την θανάτωση ενός ποντικού. Εάν μια προσφορά αγοράς έγινε αποδεκτή μια εμπορική ολοκληρώθηκε, είχε σαν  αποτέλεσμα το θάνατο του ποντικιού. Σε σύγκριση με την ατομική κατάσταση (όπου δεν υπήρχε εμπορική συναλλαγή), ένα σημαντικά μεγαλύτερος αριθμός ατόμων  ήταν πρόθυμοι να δεχθούν τη δολοφονία ενός ποντικιού υπό  συνθήκες  αγοράς όπου θα αποκόμιζαν οικονομικό όφελος. Αυτό είναι το κύριο αποτέλεσμα της μελέτης. Έτσι αγορές οδηγούν  σε διάβρωση των ηθικών αξιών. "Στις αγορές, οι άνθρωποι επιστρατεύουν  αρκετούς μηχανισμούς  που μπορεί να μειώσουν  τα συναισθήματα της ενοχής και της ευθύνης», εξηγεί ο Nora Szech. Σε καταστάσεις στην αγορά, οι άνθρωποι επικεντρώνονται στον ανταγωνισμό και τα κέρδη και όχι στην ηθική ανησυχίες. Η  Ενοχή μπορεί να μοιραστεί με άλλους επιχειρηματίες. Επιπλέον, οι άνθρωποι βλέπουν ότι και οι άλλοι παραβιάζουν ηθικούς κανόνες.

"Αν δεν αγοράσω ή  πουλήσω εγώ, κάποιος άλλος θα το κάνει."

Επιπλέον, σε αγορές με πολλούς αγοραστές και πωλητές, τα άτομα μπορούν να δικαιολογήσουν τη συμπεριφορά τους τονίζοντας ότι οι επιπτώσεις τους στα αποτελέσματα είναι αμελητέες. "Αυτή η λογική είναι ένα γενικό χαρακτηριστικό των αγορών», λέει ο καθηγητής Falk.  Οι άνθρωποι επικαλούνται δικαιολογίες ή αιτιολογήσεις  του τύπου "Αν δεν αγοράσω ή να πωλήσω  τώρα, κάποιος άλλος θα το κάνει." Το ίδιο δεν συμβαίνει με αποφάσεις που δεν έχουν εμπορική σημασία. Η Nora Szech εξηγεί: «Για τα εμπορεύματα χωρίς ηθική σημασία, οι διαφορές στις αποφάσεις μεταξύ του ατόμου και τις συνθήκες της αγοράς είναι μικρές Ο λόγος είναι απλά ότι σε τέτοιες περιπτώσεις, δεν υπάρχει η  ανάγκη να μοιραστεί κανείς την ενοχή ή να δικαιολογήσει την συμπεριφορά του».

Πηγή.

Publication: Morals and Markets, Science, DOI: 10.1126/science.1231566

Contact:

Prof. Dr. Armin Falk
University of Bonn
Institute for Applied Microeconomics
Ph.: +49 228 739 240
Email: armin.falk@uni-bonn.de

Prof. Dr. Nora Szech
University of Bamberg
Department of Economics
Ph.: +49 951 863-2637
Email: nora.szech@uni-bamberg.de