Ο ΛΑΙΚΙΣΜΟΣ ΩΣ ΤΑΞΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ

Η οικονομική κρίση της Ελλάδας του 2009 έφερε στην επιφάνεια όλες της παθογένειες της χώρας. Η Ελλάδα δεν ήταν η χώρα με το μεγαλύτερο εξωτερικό χρέος, ήταν δεκάτη ένατη στην γενική κατάταξη, παρόλα αυτά ήταν η χώρα που έφερε στο χείλος του γκρεμού το ευρώ, την Ευρώπη και την παγκόσμια οικονομία γενικότερα. Παρά το γεγονός ότι σε αντίθεση με άλλες χώρες που αντιμετώπισαν οικονομικά προβλήματα, η Ελλάδα είχε σημαντικές βοήθειες από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και από την Ευρώπη, η χώρα συνεχίζει να βρίσκεται σε κρίση. Διάθεση για βοήθεια υπήρξε και βοήθεια δόθηκε από την ΕΕ η οποία στήριξε το ευρώ και μέσα από το ελληνικό δράμα δημιούργησε δομές για την αποφυγή παρόμοιων καταστάσεων στο μέλλον. Παρόλα αυτά, η χώρα βρίσκεται σε πολιτική κρίση, ταλαντεύεται στο ποιόν δρόμο θα ακολουθήσει, και με θέτει σε κίνδυνο το μέλλον των επόμενων γενεών. Την ώρα που υπάρχει και χρόνος και διάθεση βοήθειας από το εξωτερικό, το πολιτικό προσωπικό χαμένο στην νιρβάνα του λαϊκισμού, αδυνατεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση με τον απαιτούμενο ορθολογισμό. Ο κίνδυνος είναι να χαθεί το παιχνίδι και να χρειαστεί να ανοικοδομηθεί η χώρα μέσα από τα συντρίμμια της με κόστος την απώλεια άλλων δύο γενεών.

Ίσως το βασικότερο πρόβλημα της χώρας να είναι η έλλειψη μιας μεσαίας τάξης η οποία θα αποτελούσε και την ραχοκοκαλιά της οικονομίας. Η προσπάθεια δημιουργίας μιας μεσαίας τάξης που έγινε στον μεσοπόλεμο χάθηκε στην μεταπολεμική Ελλάδα της μαζικής μετακίνησης του πληθυσμού στα αστικά κέντρα και το πνεύμα που κυριάρχησε ήταν αυτό το βαθιά λαϊκίστικο ποπουλίστικο το οποίο όλο το πολιτικό φάσμα των κομμάτων χρησιμοποίησε με αποτέλεσμα την ισοπέδωση της κοινωνίας.

Ανέκαθεν η επαρχεία είχε το δικό της κοινωνικό σύστημα που στηριζότανε στην αγνότητα της συνείδησης των κατοίκων δομημένο μέσα από την ιστορία του τόπου αλλά και με επιρροές από το εξωτερικό. Η αποδόμηση της επαρχίας και η μαζική μετακίνηση του αγροτικού πληθυσμού στα αστικά κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης τους έκανε μικροαστούς αλλά δυστυχώς υιοθέτησαν και τα χειρότερα προϊόντα υποκουλτούρας. Στην δεκαετία του 1970 και 1980 όλη η χώρα πάλλονταν στα σκυλάδικα στα οποία πήγαινε όλος ο μικροαστικός κόσμος και ζητούσε την πολιτική του έκφραση στην υποκουλτούρα του λαϊκισμού  που υπήρχε σε όλα τα κόμματα από την αριστερίστικη λαϊκίστικη αριστερά, το ΠΑΣΟΚ  μέχρι και την λαϊκή ΝΔ. Ακόμα και σήμερα η ΝΔ είναι ένα κόμμα λαϊκίστικο - ποπουλίστικο.

Το κριτήριο συνείδησης και υπαγωγής αυτής της τάξης δεν είναι το εισοδηματικό. Είναι το κριτήριο της υποκουλτούρας που κυριαρχεί σε όλες τις τάξεις και στις πολιτικές παρατάξεις.. Το εισοδηματικό κριτήριο κάνει ανώτερες , μεσαίες και χαμηλές εισοδηματικές διαφορές. Αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχει ταξική ιεραρχία ή ταξική συνείδηση. Το μοναδικό κριτήριο που καθοδηγεί την χώρα είναι ο λαϊκισμός. Στην υψηλή εισοδηματική τάξη υπάρχουν λούμπεν με λεφτά αλλά και αυτοί μικροαστοί είναι και έχουν την ίδια πολιτική συμπεριφορά με αυτούς των χαμηλότερων εισοδηματικών τάξεων. Στο σκυλάδικο κάθονται όλοι ο ένας δίπλα στον άλλο. Σε αυτή την αντίφαση βρίσκεται σήμερα η χώρα. Θα περίμενε βέβαια κανείς μπροστά στην κρίση να έμπαινε στο τραπέζι και κάποια μορφή ορθολογισμού. Να γίνει κάποια συζήτηση για το τι μπορεί να γίνει. Να αξιολογηθεί η κατάσταση της χώρας και ποιες είναι οι δυνατότητες για το μέλλον. Δυστυχώς ακόμα και τώρα τα κόμματα που βρίσκονται στην εξουσία είναι βαθύτατα λαϊκίστικα. Απλώς πρέπει να κυβερνήσουν. Όμως είναι άλλο να υποδύεσαι ότι έχεις ορθολογισμό και αντίληψη των πραγμάτων και άλλο να έχεις συνείδηση του τι συμβαίνει και να έχεις την δυνατότητα να πάρεις κρίσιμες αποφάσεις ώστε να βγάλεις την χώρα από την κρίση. Χωρίς μεταρρυθμιστικές τομές δεν μπορεί να υπάρξει λύση.

Φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε και το ανθρώπινο κεφάλαιο που διαθέτει η χώρα. Η Ελλάδα έχει ένα πολύ σημαντικό προνόμιο ανθρώπινων πόρων που θα μπορέσουν να οικοδομήσουν την χώρα. Η γενιά των 20 μέχρι 40 διαθέτει μια ελίτ από πολύ μορφωμένα παιδιά τα οποία όμως έχουν τα εξής χαρακτηριστικά που δεν έχουν οι προηγούμενες γενιές. Είναι παιδιά που με δική μας ευθύνη την εποχή της ρυπαρούς κατανάλωσης και της κραιπάλης οικοδομήθηκαν ψυχικά  όχι στην βάση μιας αντίληψης να παλέψουν για την ζωή μέσα από την συμμετοχή στην παραγωγή αλλά μέσα από την κατανάλωση. Έχουν μια ψυχολογία καταναλωτική και στην περίοδο αυτή δεν έχουν τις δεξιότητες ούτε τις ικανότητες να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των καιρών. Αυτά τα παιδία δε έχουν την ικανότητα να «πάρουν τον οματιών τους» και να πάνε στο εξωτερικό όπως οι δραπέτες της φτώχιας της δεκαετίας του 1950 και 1960. Εδώ υπάρχει ένας ιδιότυπος εγκλωβισμός και αυτά τα παιδιά είναι διπλά εγκλωβισμένα μέσα στα πλαίσια της αδυναμίας της χώρας να μπορέσει ολόκληρες γενιές να τις διαχειριστεί αλλά και οι ίδιοι δεν μπορούν να αυτενεργήσουν και να παλέψουν ώστε να οικοδομήσουν την ζωή τους μέσα στην βαθιά αποξηραμένη κοινωνία του σήμερα.

Αντί επιλόγου.

 «κακά κακών καιρών σημεία».

Γιώργος Θεοδωράκης